عقد موقت چیست؟ | تعریف، شرایط، تفاوت با ازدواج دائم و احکام فقهی
عقد موقت یا همان صیغه موقت یکی از انواع ازدواج شرعی در فقه شیعه است که برای مدت‌زمان معین و با مهریه مشخص بین زن و مرد بسته می‌شود. این نوع ازدواج راهکاری مشروع و مورد تأیید دین اسلام برای افرادی است که به هر دلیل، امکان یا تمایل به ازدواج دائم ندارند ولی خواهان رابطه‌ای قانونی و شرعی هستند.
عقد موقت چیست و چگونه تعریف می‌شود؟
عقد موقت ازدواجی است که در آن:
-
مهریه (حق‌الزوجه) مشخص و توافق شده است
-
مدت زمان ازدواج دقیقاً تعیین شده است
-
پس از پایان مدت، نیازی به طلاق نیست و رابطه به پایان می‌رسد
-
زن باید عده نگه دارد (در صورت نزدیکی جنسی)
این نوع ازدواج در فقه امامیه (شیعه) کاملاً مشروع است، اما در فقه اهل سنت پذیرفته نیست.
شرایط عقد موقت چیست؟
-
رضایت کامل زن و مرد
-
تعیین مهریه (مثلاً مقدار مشخصی پول یا طلا)
-
تعیین مدت مشخص (مثلاً یک روز، یک ماه یا چند سال)
-
عدم وجود موانع شرعی (مثلاً زن نباید در عده باشد)
-
خواندن صیغه با لفظ شرعی توسط دو طرف یا وکیل
اگر زن باکره باشد، در بیشتر فتاوا اذن پدر یا جد پدری لازم است.
چه کسانی می‌توانند وارد عقد موقت شوند؟
-
مردان مجرد یا متأهل (با رعایت عدالت و شرایط)
-
زنان مجرد، مطلقه یا بیوه
-
هر دو طرف باید به سن بلوغ شرعی رسیده باشند (پسر ۱۵، دختر ۹ سال قمری)
احکام فقهی مهم درباره عقد موقت
-
صیغه موقت را باید با لفظ صریح عربی یا فارسی خواند
-
اگر مدت یا مهریه تعیین نشود، عقد باطل است
-
زن در صورت نزدیکی باید عده نگه دارد (دو دوره حیض)
-
در صورت عدم دخول، عده لازم نیست
-
مرد می‌تواند مدت باقی‌مانده را ببخشد و عقد را زودتر پایان دهد
آیا عقد موقت باید ثبت شود؟
از نظر قانونی، ثبت عقد موقت الزامی نیست، اما در مواردی توصیه می‌شود:
-
برای اثبات رابطه شرعی
-
در صورت تولد فرزند و دریافت شناسنامه
-
برای دریافت مهریه یا نفقه (در صورت شرط)
مزایای عقد موقت
امکان ازدواج مشروع برای افراد در شرایط خاص
جلوگیری از گناه و حفظ پاکدامنی
شفافیت در مدت و شرایط رابطه
امکان فسخ یا پایان زودتر توسط مرد
هزینه کمتر و انعطاف‌پذیری بیشتر نسبت به ازدواج دائم
نکات مهم پیش از ورود به عقد موقت
-
نیت و هدف شرعی داشته باشید
-
با فردی مطمئن و بااحترام ارتباط برقرار کنید
-
مهریه و مدت را حتماً توافق و مشخص کنید
-
در صورت نیاز از مشاوره مذهبی استفاده کنید
-
به حقوق طرف مقابل احترام بگذارید
جمع‌بندی
اگر می‌پرسید عقد موقت چیست باید بدانید این نوع ازدواج شرعی برای افرادی‌ست که امکان یا شرایط ازدواج دائم را ندارند اما مایل به حفظ رابطه‌ای قانونی و الهی هستند. با رعایت احکام شرعی، تعیین دقیق مهریه و مدت، و انتخاب همسر مناسب، عقد موقت می‌تواند راه‌حلی محترمانه، مشروع و هدفمند باشد.